3 grudnia na który przypada Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami stał okazją do podjęcia w tym roku (2021) debaty na temat zjawiska przemocy wobec kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnościami. Problem ten jest bardzo istotny, ponieważ dotyka dużą część środowiska osób z niepełnosprawnościami. Zgodnie z Rezolucją Parlamentu Europejskiego z dnia 29 listopada 2018 r. w sprawie sytuacji kobiet niepełnosprawnych 34% kobiet dotkniętych problemami zdrowotnymi lub niepełnosprawnością doświadczyło w swoim życiu przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera. Dodatkowo są one od dwóch do pięciu razy bardziej narażone na bycie ofiarami przemocy niż kobiety pełnosprawne. Kobiety z niepełnosprawnościami doświadczają przemocy również w miejscach publicznych. Padają jej ofiarami na ulicy, w pracy, w szpitalach, przychodniach, urzędach, domach pomocy społecznej. Zgodnie z przytoczoną Rezolucją kobiety i dziewczęta z niepełnosprawnościami mogą doświadczać specyficznych form przemocy, które są trudne do rozpoznania, takich jak usuwanie lub niszczenie urządzeń służących danej osobie do poruszania się lub uniemożliwianie dostępu do zasobów związanych z niepełnosprawnością w społeczności lub wizyt w placówkach opieki zdrowotnej itp. Okres epidemii i przymusowa izolacja pogłębiła te problemy i spowodowała wzrost przemocy w domach i instytucjach, co wiązało się między innymi ze zmniejszeniem zakresu kontroli i ograniczeniem kontaktów społecznych. Należy zwrócić również uwagę na to, że niektóre rozwiązania prawne dopuszczają działania, mające znamiona przemocy. Zakaz zawierania małżeństw przez osoby z niepełnosprawnością psychiczną i intelektualną, ubezwłasnowolnienie, przymusowe podawanie leków, nadużywanie przymusu bezpośredniego i zamykania w odosobnieniu w szpitalach psychiatrycznych czy domach pomocy społecznej wzmacnia poczucie bezsilności kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnościami oraz wzmaga przekonanie, że prawo wyklucza je z funkcjonowania na równych prawach w społeczeństwie.
Celem naszego seminarium była zatem krytyczna analiza problemu przemocy, jej przyczyn i konsekwencji, a także wynikających z niej kosztów społecznych, a tym samym ukazanie skali tego zjawiska i specyfiki działań przemocowych na jakie narażone są kobiety i dziewczęta z niepełnosprawnościami.
Dyskusja obejmowała również ocenę skuteczności podejmowanych metod przeciwdziałania zarówno w obszarze profilaktyki jak i reagowania na przemoc wobec kobiet oraz dziewcząt z niepełnosprawnościami w społeczeństwie oraz w ramach różnego rodzaju instytucji.
W spotkaniu wzieły udział:
prof. dr hab. Barbara Gąciarz, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie,
Tytuł wystąpienia: „Eliminacja przemocy wobec kobiet z niepełnosprawnościami. Co należy zrobić?”
Agata Teutsch, Fundacja Autonomia
https://autonomia.org.pl/Tytuł wystąpienia: „Time’s up – solidarnie przeciw przemocy wobec dziewczyn* i kobiet* z niepełnosprawnościami „
Milena Trojanowska, Uniwersytet Łódzki,
Tytuł wystąpienia: „(Nie)obecne. Głosy kobiet z niepełnosprawnościami w rozmowie o niepełnosprawności”
dr Agnieszka Wołowicz, Uniwersytet Warszawski
Tytuł wystąpienia: „Przemoc wobec kobiet z niepełnosprawnością intelektualną”
Spotkanie moderował Jakub Niedbalski, Uniwersytet Łódzki i Mariola Racław, Uniwersytet Warszawski
Było to bardzo inspirujace spotkanie i mamy nadziję że kolejne Seminaria też będą okazają do dyskusji na ważne dla środowiska osób z niepełnosprawnosciami i ich sojuszików/ sojuszniczek tematów!